De vroege beta release van Express geeft volgens Martin de Fockert (smartboard.nl) niet helemaal goed weer wat het moet gaan worden. Hij mailde mij een Notebook presentatie (bedankt hiervoor) die meer informatie geeft over de toekomt van Smartboard Express. Onderstaande afbeelding laat een meer complete Express versie zien waar de belangrijkste functies zijn opgenomen. In de tabel de verschillen tussen Notebook software en de uiteindelijke Express versie.
Smarttech heeft de online versie van de Smartboard Notebook software geactiveerd: Express. Uit de vooraankondigingen was duidelijk geworden dat er een verschil zou zijn tussen de online versie en de software die je op de computer installeert. Enkele functies zouden niet opgenomen worden in de online versie. Express is een Flash applicatie (.swf file) van 1,8 Mb groot en laadt redelijk snel.
We’re currently working on this product.
Please visit regularly to see new features and updates.
Het mooie van deze online Notebook versie is dat je op elke computer met internet verbinding de .notebook bestanden kan bekijken. De aankondiging dat er “enkele” functies zouden ontbreken is op dit moment wel een understatement. De functies die nu zijn opgenomen zijn:
Echt goed is er niet met deze versie te werken. Het verplaatsen van objecten gaat traag, de objecten die gegroepeerd zijn in het origineel zijn uit elkaar gevallen, met selecteren kan je objecten niet selecteren om ze aan te passen (eigenschappen zijn er nog niet), je kan een bestand niet afsluiten (je moet dan gewoon Express weer openen). Net als de Notebook versie van de software is in de paginasorteerder de volgende dia niet te kiezen als de huidige dia onderaan staat. In de pagina sorteerder zou de actieve bladzijde altijd de één na laatste bladzijde moeten zijn zodat de volgende bladzijde ook te kiezen is. In de Notebook software zijn er echter de knoppen “Volgende” en “Vorige” (onder de tabbladen of in de menubalk) die in Express nog ontbreken.
Ook ontbreken functies als zoom, undo, de wisser, opslaan bestand, … nu nog. Maar als Smarttech doorgaat met het toevoegen van nieuwe functies (zoals ze aangeven) wordt Express een handig hulpmiddel voor elke gebruiker (en zeker ook leerlingen). Blijven volgen dus.
Op deze website (Art History) zijn beschrijvingen van schilderijen te vinden verdeeld over verschillende perioden. Naast beschrijvingen zijn er ook filmpjes te vinden. Alleen in het Engels helaas.
Via Smart op school kwam ik terecht bij Digital Dialects. Een verzameling digitale oefeningen voor vele talen. Direct op het Smartboard af te spelen als er een internetverbinding is. Er kan en mag direct naar een oefening gelinkd worden (dus ook vanuit een Notebook presentatie). Er zijn verschillende oefeningen waarvan sommige met alleen teksten en plaatjes, en andere met gesproken woorden en plaatjes. Leerlingen kunnen de oefening ook zelf komen doen bij het Smartboard.
Het Smartboard is in het gebruik net een te vol bureau. Wat je het eerst er op zet “staat achter” en het laatste “staat voorop”. En zoals dat op een bureau ook kan gebeuren raken er dingen verstopt. Zijn ze niet meer te vinden omdat er te veel bovenop ligt. Om te zien wat er onderop ligt moet je dingen verplaatsen.
Elk object kan naar voren en naar achter geschoven worden om zichtbaar te worden. De “Eerste tekst” staat achter, het oranje vak staat iets meer naar voren en de “Tweede tekst” staat vooraan. Deze drie objecten kunnen naar voren en naar achteren geschoven worden als dat nodig is. Selecteer een object, kies eigenschappen (klik op het driehoekje) en kies “Order” (“Volgorde”).
In het volgende plaatje staan een aantal door Smartboard mee geleverde figuren die eerst willekeurig om het scherm stonden. Na wat schuiven staat de boom in het midden, staan de heksen achterop en de houthakkers voorop.
In de les kan je dit gebruiken om informatie “te verstoppen” achter een blokje. Door het blokje weg te schuiven komt de informatie te voorschijn. Dit wordt “Move to reveal” genoemd.
Het volgende plaatje van EncycloPetey is hier gevonden en leent zich prima voor “Move to reveal”. Eerst heb ik het plaatje vastgezet (“Lock in place”). Daarna heb ik groene vakjes getekend die over de tekst heen passen. In de les kunnen de vakjes weggeschoven worden om de teksten te tonen. Leerlingen kunnen het overigens ook zelf doen (en zien dan direct of het goede vakje is weggeschoven).
“Move to reveal” is snel te maken en wordt door leerlingen vaak gewaardeerd.
Succes.
De afgelopen weken heb ik verschillende starters cursussen gegeven voor collega’s op mijn school. Ik begin dan vaak met de fasen die je doorloopt als je begint te werken met het Smartboard. Deze fasen heb ik overgenomen van Teaching with Smartboard en zijn heel herkenbaar:
Scott Miller en David Sladkey geven (hier in episode #38) aan dat het doorlopen van deze fasen ongeveer 12 maanden duurt. Maar volgens mij duurt het vaak langer, zeker als je niet elke les een Smartboard beschikbaar hebt.
De vraag die dan op komt: “Wanneer is een les succesvol?”. En hoeveel “Smartboard” gebruik je dan in een les? Een hele les? Of juist liever 2x 5 minuten? En is een les in fase 1 (met alleen een beamer) een mindere les? Is een hogere fase dan ook daadwerkelijk een betere les?
Volgens mij is een les succesvol als de leerlingen aandachtig hebben meegedaan en daadwerkelijk iets geleerd hebben. En of een Smartboard daarbij noodzakelijk is? Ik denk het niet. Jawel je kan andere werkvormen gebruiken, en afwisseling is altijd goed voor leerlingen, maar zonder Smartboard kom je ook een heel eind. Wel denk ik dat een les eerder succesvol is als je de les serieus hebt voorbereid. Zeker als je een Smartboard gebruikt. Het mooie van lessen die voorbereid worden voor gebruik met het Smartboard is dat ze goed bewaard kunnen worden. En op een later tijdstip snel weer actueel gemaakt kunnen worden.
Mijn advies aan collega’s is om het Smartboard te gebruiken. In het begin zeker niet de hele les. Misschien wel nooit een hele les. Beginnen op de manier die het best bij ze past, op het moment dat ze er aan toe zijn. En elk Smartboard gebruik (in welke fase dan ook) geeft iets extra’s voor de leerlingen. En omdat je er over hebt nagedacht heeft het eigenlijk altijd ook succes. Laat je vooral niet “dwingen” om het Smartboard te gebruiken op een manier die je zelf niet wilt. Zonder motivatie heeft het gebruiken van een Smartboard werkelijk geen toegevoegde waarde.
Een beetje vreemde titel van een bericht (en misschien ook niet helemaal juist) maar iets anders kwam er niet in me op.
Het Smartboard scherm is ongeveer gelijk aan een computer scherm (wat de vorm betreft). Het Smartboard is iets groter maar de afstand om er naar te kijken is veelal ook wat groter. Dus eigenlijk zijn ze redelijk gelijk. En een computerscherm is beperkt wat betreft de hoeveelheid informatie die er leesbaar op te zetten is. Websites hebben ook dat probleem en lossen dat vaak op met scrollbars (schuifbalken) aan de zijkant of onderkant of door te kiezen voor hele kleine lettertjes. Voor een Smartboard zijn dat geen goede opties. Bladzijden die te lang zijn en waar je doorheen moet scrollen werken vaak moeizaam. Leerlingen zien nooit precies wat ze verwachten en je blijft scrollen (beetje naar beneden, nee meester een beetje meer omhoog). Beter is het om losse bladzijden te maken zonder scrollbar (schuifbalk). Ook kleine letters zijn voor een Smartboard niet zo handig. De leerlingen achterin willen de tekst ook kunnen lezen en de plaatjes kunnen zien.
Met verschillende technieken is het mogelijk om informatie op het Smartboard “te verstoppen”. Op verschillende manieren is die informatie dan naar voren te halen. Op het moment dat het handig is. Het scherm wordt niet te vol en de les krijgt een bepaalde opbouw. Deze technieken, waarvan ik in latere berichten enkele zal behandelen, hebben vaak een Engelse benaming. Bijvoorbeeld “Rub out to reveal”, “Move to reveal”, “Click to reveal”, “Pull tab”, enz. Al enige tijd probeer ik een Nederlandse vertaling te vinden van het woord Reveal. En letterlijk betekent “to reveal” iets als “onthullen”. Iets tevoorschijn halen, iets te voorschijn toveren, iets laten zien, … Allemaal vertalingen waar ik niet goed mee uit de voeten kan.
“Rub out to reveal” vertalen als “Uitvegen om te onthullen” geeft weinig meerwaarde lijkt mij. In de berichten zal ik dan ook maar de Engelse benaming gebruiken. Bijkomend voordeel is dat de term dan beter te gebruiken is in een zoekmachine. De meeste informatie voor het Smartboard is immers nog steeds Engelstalig.
Het gebruik van verschillende manieren om informatie naar voren te halen werkt vaak goed. Leerlingen zijn benieuwd waar de informatie nu weer vandaan komt. En hebben (iets) meer aandacht voor het bord. Ook hier geldt dat afwisseling helpt om de aandacht vast te houden.
Schreef ik in het bericht “Smartboard (of ander IWB) kiezen” nog dat je maar met één persoon tegelijk kan schrijven op het Smartboard. Vanaf nu is dat niet meer het geval. De nieuwe Smartboard serie SBD600 heeft de mogelijkheid om met twee personen tegelijk te werken op het Smartboard. Beide gebruikers krijgen een eigen gedeelte op het scherm (en een eigen werkbalk(je)). Het is helaas niet mogelijk om bestaande Smartboards van de nieuwe techniek te voorzien (het bord is technisch heel anders opgebouwd). Het is me nog niet duidelijk of de Notebook software een nieuwe versie krijgt, er wordt alleen gesproken over “dual-user content”. Als een bord geschikt is voor “dual-user” gebruik verschijnt er een “dual-touch logo” op het scherm. Hoe dat uitpakt bij het voorbereiden van lessen op een computer zonder fysiek Smartboard is voor mij nog niet helemaal helder. Al met al een leuke nieuwe ontwikkeling die vooral interessant is voor scholen die nog geen Smartboards hebben. Heeft een school reeds gekozen voor een Smartboard (en dus zonder “dual-user” gebruik) dan krijg je wel lastige verschillen binnen één instelling die de uitwisseling van lesmateriaal moeilijker maakt.
Of je als docent iets kan met deze nieuwe ontwikkeling hangt volgens mij sterk af van hoe je het Smartboard gebruikt. Om nuttig met z’n tweeën te kunnen werken moet je in ieder geval leerlingen aan het bord krijgen. Ook nu is het Smartboard al heel geschikt om leerlingen aan het bord opdrachten te laten uitvoeren, maar ik zie het nog niet zoveel gebeuren om me heen.
Via Gerwin Pols
In dit bericht enkele voorbeelden waarbij je de Screen Capture Tool kunt gebruiken.
Maar eerst nog even aandacht voor de resolutie van de afbeeldingen. Schermafdrukken kunnen nooit scherper worden dan ze getoond worden op het scherm. Is het op het scherm goed te zien/lezen, dan is de schermafdruk ook goed te zien/lezen op het Smartboard. Maak je echter een plaatje van een klein stukje van het scherm, met de bedoeling dit later te vergroten dan wordt het geheel wazig/onscherp.
Schermafdruk van .pdf bestand
Of welk ander programma. Hier het examen Aardrijkskunde Havo 2009 (26 mei 2009) waarvan opgave 1 naar de Notebook presentatie is gehaald voor de bespreking.
Als een schermafdruk gemaakt worden van tekst die leesbaar getoond moet worden kan de tekst eerst zo groot mogelijk getoond worden op het scherm, voordat een schermafdruk gemaakt wordt. In programma’s zoals Word of bij het bekijken van een .pdf-bestand kan de tekst groter getoond worden door de zoom-factor aan te passen (menu-item > Beeld of View, en dan > Zoom). Internetbladzijden hebben soms een aparte knop die het lettertype kan vergroten. Ontbreekt die knop dan kan je proberen om de letters vergroot te tonen met Ctrl + + (Mac: Apple + +). Met Ctrl + – (Mac: Apple + -) kan de tekst dan weer kleiner gemaakt worden. Als een website goed is opgebouwd worden de letters groter getoond, maar worden de regels korter zodat alle tekst zichtbaar blijft.
Schermafdruk van Notebook tijdens de les
Soms kan het handig zijn om een stukje van het scherm als plaatje elders in de Notebook presentatie te hebben. Als voorbeeld het optellen van 1/2 en 3/6. In een bijdrage van Linda op de weblog http://csdsmarties.blogspot.com laat ze een leerling dit beschrijven (hier).
Het fraction Flash bestand is te vinden via hier (of anders hier).
Schermafdruk van Notebook bij voorbereiden van een les
Notebook presentaties worden veelal beter als ze voorbereid worden. Allereerst denk je iets langer na over wat je wilt laten zien, maar ook kan je de bladzijden van de presentatie beter vormgeven. Bijvoorbeeld: bij een les biologie is het onderwerp “Het skelet” en op een gegeven moment is het tijd voor het bot “dijbeen”. Je hebt het volgende plaatje met Creative Commons licentie (hier) gevonden en mag het vrij gebruiken.
Met alleen dit plaatje kan je alle onderdelen op zich goed aangeven. Met een pen kan je de botten omcirkelen of zoiets. Maar als je de les voorbereidt kan je ook het volgende plaatje maken:
Hiervoor is er een schermafdruk gemaakt van het dijbeen (eigenlijk 6 x) met de zoom-factor op 100% (om er voor te zorgen dat het schermafdruk precies op het orgineel past). De afbeeldingen zijn netjes op het origineel gelegd. Het originele plaatje is vervolgens deels transparant gemaakt (object selecteren en dan naar eigenschappen gaan) zodat de botten duidelijk geaccentueerd worden. Notebook bestand staat hier.
Inkleuren van vrije tekeningen
Vaste vormen hebben eigenschappen waarmee de lijnkleur en de invulkleur kan worden ingesteld. Maar vrije tekeningen hebben die mogelijkheid niet. Wat nu als je bijvoorbeeld het volgende figuurtje nodig hebt?
Maak hiervoor een tekening (in dit geval van een boompje) en ik heb er een vierkant omheen gezet. Dit is niet echt nodig maar helpt bij het goed plaatsen van de afdrukken. Maak ook vlakken met de kleuren die je wilt gebruiken. In dit geval 4, groen voor het gras, bruin voor de stam, donker groen voor de blaadjes en blauw voor de lucht.
Maak nu een schermafdruk van de boom:
De boom bestaat nu niet meer uit losse lijnen maar is 1 object geworden. Selecteer het object en klik op het driehoekje (rechtermuis menu) en kies “Picture Transparancy” (“Transparantie afbeelding instellen”).
En klik op het vlak dat als eerste gekleurd gaat worden (in dit geval het gras) en klik op “Set Transparency” (“OK”):
Plaats het object over het gekleurde vlak en het gras kleurt groen. Maak nu een schermafdruk van de boom met het groene gras, maak de stam transparant en zet het object over het bruine vlak. Herhaal deze stappen voor de bladeren (groen) en de lucht (blauw).
Tot slot nog 1 Screen Capture (Schermafdruk) maken maar nu van de boom zonder het zwarte vierkant.
Het Notebook bestand staat hier. Met dank aan Jim Hollis.
Tot zover de Screen Capture Tool (voor nu :-)).
Bij het installeren van de Smart Notebook software worden verschillende andere programma’s geïnstalleerd. Eén van deze programma’s is de Screen Capture Tool (Schermafdruk). Hoewel dit programma vaak vanuit de Notebook software zal worden opgestart is het ook mogelijk om het op te starten direct van de harde schijf (zonder dat Notebook software dan al actief is). Het programma maakt een schermafdruk en plaatst de afdruk direct in de actieve Notebook presentatie. Er wordt dus geen los plaatje van gemaakt, of een los bestand, maar er ontstaat direct een Object in de Notebook software.
In de menubalk is de Screen Capture Tool aangegeven als een fototoestel. Via het menu is het ook op te starten:
Na het kiezen van de Screen Capture Tool (Schermafdruk) verschijnt er een klein window met 4 fototoestelletjes. Bij de Windows versie is er een aanvinkvakje, bij de Mac versie verschijnt er een mogelijkheid om verschillende opties te tonen in een apart venster.
De 4 mogelijkheden
Zelf gebruik ik meestal de Area optie. De Full Screen variant gebruik ik zelden (je ziet vaak te veel zaken die niet relevant zijn en teksten zijn moeilijk te lezen omdat het object vaak erg groot is). Bij het beschrijven van programma’s of animaties die echt in een Window draaien is de Window optie handig. En de Free hand geeft leuke mogelijkheden maar werkt niet goed met een muis. Ik gebruik het soms met een pen tablet of met het Smartboard in de buurt.
Waar gaat het Notebook object naar toe?
Een scherm afdruk, gemaakt met de Screen Capture Tool, gaat altijd als object naar het actieve Notebook bestand. Het object komt terecht op een nieuwe (lege) bladzijde óf het komt terecht op de actieve bladzijde. De plaats is afhankelijk van de gekozen optie. Bij Windows geeft het vinkje aan of het object naar een nieuwe bladzijde gaat of niet. Bij de Mac klik je op de options link en klik je het vinkje “Capture to new page” aan (of uit).
De overige opties voor de Mac wijzen zichzelf maar voegen niet zo veel toe aan het geheel.
Tot slot: Het object heeft bijna altijd een ander formaat dan het orgineel. En dat is vaak irritant. Om het object precies dezelfde afmeting te laten krijgen als het orgineel moet de > View, > Zoom op 100% staan (> Beeld, > Zoom, 100%). Staat de zoom-factor ingesteld <100% dan wordt het nieuwe object kleiner dan het orgineel. Staat de zoom-factor >100% dan wordt het nieuwe object groter dan het orgineel.
In “Smartboard functie: Screen capture tool 3” bespreek ik tot slot enkele toepassingen van de Screen Capture Tool om een idee te krijgen welke mogelijkheden er zijn.
Op de website TeacherLED staan veel zaken die bedoeld zijn voor het gebruik op een Interactive White Board (IWB) en dus ook op een Smartboard goed werken. Alweer twee maanden terug publiceerde Spencer Riley het “spel” Card Frame. Hierbij worden speelkaarten in een vierkant gelegd, en is het de bedoeling dat elke zijde opgeteld een zelfde getal geeft. Naast de “online” versie is er ook een A4 met de opdracht die je kan printen (en uitknippen).
Via Antoine van Dinter kwam ik bij de weblog imagiers.net met veel hulp materialen voor het leren van de Franse taal. Flash-cards, video’s enz. Imagiers heeft ook een eigen Youtube kanaal. Veel korte filmpjes (enkele minuten). De kikker neemt alle letters van het alfabet door, maar er zijn ook fillmpjes met voorbeelden voor het uitspreken van (bijvoorbeeld) het woordje un. Naast gebruik in de klas op het Smartboard kunnen de hulpmaterialen ook goed in een elektronische leeromgeving gebruikt worden.
Bernard Blogt 
